Bunkernummer
A28
Oud Bunkernummer
FMO6
Lokatie
Moortsele
Toegankelijkheid
Bunker is afgebroken, niet meer van toepassing.
Aantal kamers
1 kamer met achteraan een sas
Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuid - Zuidoosten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Moortsele, Unieke Sectie, kadastraal perceel 405f (deels).
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • Voor de bouw van de bunker werd een stuk onteigend van 88 ca groot van het perceel Moortsele, unieke sectie, 405f. Dit perceeltje lag eigenlijk vrij centraal aan de noordwestelijke kant van het perceel 405b maar zeker niet aansluitend bij de weg, de Rollebaan en toen nog landbouwgrond was ter grootte van 31 are.
  • Om het onteigende perceel voor de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, was er een strook voorzien van 2 meter breed tussen het onteigende perceel en de openbare weg noordwestelijk van het perceeltje, Rollebaan genaamd. Deze strook verliep dan ook vanaf deze weg over een lengte van gemiddeld 12,75 meter tot aan het onteigende perceeltje.
  • Om de bouw van de bunker mogelijk te maken werd voor een periode van 8 maanden vanaf het ogenblik dat de werken officieel zouden starten, een strook voorzien met een breedte van 5 meter tot aan het te bebouwen perceel. In dit geval is dat gebeurd door de eerder vermelde strook van 2 meter nog eens 3 meter breder te maken aan de noordwestelijke zijde van de eerder al voorziene strook van 2 meter breed. De gemiddelde lengte van deze extra 3 meter brede strook was 12,30 meter.
  • Het perceel voor de onteigening en de bijhorende erfdienstbaarheden, was eigendom van de Heer Alfred Van Hecke en zijn zonen en dochters, Joseph, Angele, Mauritius, Gerard en Sylvain. Hijzelf was landbouwer en allen waren nog woonachtig te Moortsele.
  • Deze akte werd verleden op 10 april 1935 voor de prijs van 3000 BEF.
  • Er was in de akte een clausule voorzien voor het uitbetalen van een jaarlijkse intrest van 5% op dit bedrag, wat in dit geval neerkwam op 150 BEF per jaar.
  • Het onteigeningsbedrag is aanzienlijk voor een dergelijke kleine onteigening maar deze belemmert wel door zijn locatie op het terrein elk verder gebruik van dit perceel als bouwgrond, omdat de bunker centraal vrij vooraan dit terrein was gelegen.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Het perceel 405f bestaat heden nog altijd en is zelfs nooit gewijzigd qua index die er werd aan toegekend.
  • Het is blijkbaar alsof de bunker en het ooit onteigende perceeltje er nooit is van onteigend geweest.
  • De bunker stond op basis van de uit in 1961 opgestelde lijst toen nog altijd te koop en was toen dus zeker nog niet opnieuw overgekocht door de eigenaar van het perceel 405f.
  • Ook staat het perceel heden nog altijd bij het kadaster gekend als een perceel waar dus nog een bunker op zou moeten staan. Officieel staat deze er dus nog altijd te koop ware het niet dat hij ondertussen sinds 2006 is gesloopt.
  • Blijkbaar heeft hier dus rond 2006 een sloping plaats gevonden van een bunker die allicht niet eens de eigendom was van de eigenaar van het respectievelijke perceel waar hij opstond.

De ruime onteigeningsschets zoals terug te vinden bij de akte.

Men ziet de bunker liggen op een tiental meters van de Rollebaan, vrij kort tegen een kruispuntje. Het terrein en de weg noordoostelijk is vrij breed maar dat komt door de aanwezigheid van de toen nog bestaande tramlijn.

Detail met de erfdienstbaarheden bij deze bunker.

In dit geval is de bunker wel letterlijk zo geplaatst dat hij toekomstig gebruik voor bouwgrond zwaar hypotikeert. Natuurlijk was de prijs die ervoor werd betaald bij de onteigening, navenant zeer hoog.

Ruime kadasterschets anno 2013.

Dit kadasterplan uit 2013 toont nog wel degelijk het perceel 405f met de bunker nog duidelijk getekend ongeveer op de rooilijn van de overige gebouwen in de straat. De bunker was toen wel degelijk al zeker een 7 tal jaar (illegaal) gesloopt.

Het plannetje toont ook duidelijk iets meer oostelijk het perceel 404n waar de in hoek met deze bunker opgestelde bunker A29 staat.

Detail kadasterschets anno 2013.

Detail van de toen op het kadaster nog vermelde bunker.

Actuele kadasterschets anno 2020

Je ziet er de locatie waar de bunker ooit stond nog altijd staan als een verwilderde hoek op het anders kale terrein. Dit komt omdat de fundering van de bunker nooit uitgebroken is geweest.

Ook zie je onderaan het perceel nog een groen 5-hoekje staan wat er op wijst dat het kadaster hier allicht een bunker aan het zoeken is maar niet meer weet waar die exact aan te duiden.

Ook de bunker A29 is hier wel degelijk met zijn bijhorend terrein nog vlot terug te vinden als een witte vijfhoek meer naar rechts op deze schets.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • U volgt het wegeltje met de naam Tramplein komende van de "Van Thorenburghlaan". U passeert op de linker kant voor een café met naam "Het Neerhof" de bunker A29.
  • Aan de kleine rotonde iets verder draait u linksaf in de "Tramstraat". U ziet kort achter de bocht de plaats waar A28 ooit stond aan een betonnen funderingsplaat die nog altijd in de grond steekt.
  • Er is voorlopig nog altijd allerhande rommel op deze plaat gestapeld. U ziet ook nog wat resten van gewapend beton en betonijzer naar boven steken.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het was een voorliniebunkertje tussen Muntekouter en Betsberg tussen AV6 (580 m) en A29 (50 m). Hij was in hoek opgesteld met A29 om zo een groter gezichtsveld en vuurbereik te hebben.
  • De vuursector van de bunker A28 was letterlijk de tuinen van de woningen langs de Van Thorenburglaan tussen de Molenbeek en de Rollebaan.
  • De bunker A29 was met deze bunker in hoek opgesteld en hield gelijkaardig de velden zuidelijk van de woningen langs de Rollebaan onder vuur.
  • Ook de ondertussen verdwenen bunker Av6 had een parallelle vuurrichting met de A28 en vuurde dus dwars op de vuurrichting van de A29. De Av6 nam eveneens de open velden tussen Rollebaan en Kasteelstraat onder vuur.

Oude luchtfoto anno 1971

Op deze oude luchtfoto (niet zo scherp) uit 1971 zie je zeker de bunker A28 nog duidelijk liggen. Ook de A29 is als je hem weet liggen op te zien als je weet dat hij onder de grote bomen te zoeken is nabij het oude Tramstation, heden Café 't Neerhof

Actuele luchtfoto anno 2020

Op deze vrij ruime luchtfoto uit 2020 zijn 2 clusters van bunkers te bespeuren.

Linksonder zie je nog duidelijk in het veld de bunker A27 liggen.

Daarna was er een cluster van 3 in hoek opgestelde bunkers. De Av6 nabij te T gevormd door de Vijverstraat en de Rollebaan op de achterhoek van een terrein van een samen met de bunker verdwenen hoeve. Meer naar de hoek van Tramstraat en Rollebaan had je dan de bunkers A28 en A29

Structuur van het bunkertje:
  • Eén kamer en een sas.
  • Het bunkertje was voorzien voor het opstellen van 1 mitrailleur.
  • Van dit bunkertje bestonden er twee versies van bouwplannen. Het verschil tussen de eerste versie en de herziening zat hem in de kant achteraan waar men de toegang van de bunker had voorzien. Deze is volledig gewisseld. De bunker is in zijn geheel hierdoor zo goed als gespiegeld gebouwd van wat op het originele bouwplan stond.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar:
  • Naast de standaard voorziene opstelling van een Maximmitrailleur was deze bunker ook voorzien voor de opstelling van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • Het geheel was ommuurd met baksteen.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Het schietgat was afgesloten met 2 luiken, openend in 2 richting in gegalvaniseerd plaatijzer, van elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op dit plaatijzer waren dan houten raamprofielen gekleefd om het geheel nog meer het uitzicht van echte ramen te geven.
  • Volgens het bestek had dit bunkertje nog 1 vals raam. In praktijk was er zowel links als rechts nog een vals raam terug te vinden. Deze was eveneens identiek uitgewerkt op een gegalvaniseerd gefixeerd plaatijzer van 1.00m x 1.40m (BxH).
  • De bunker had een zadeldakje uitgewerkt in hout met als dakbedekking rode Boomse pannen.
  • De toegangsput voor het eigenlijke toegangssas was afgesloten met een metalen valluik van 0.90m x 0.80m.
  • In het toegangssas zat een sterfputje.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Het bunkertje moet praktisch origineel een gelijkaardig uitzicht gehad hebben als het bunkertje dat er vrij kort bijstond, namelijk Av6. Dit is echter ondertussen echter eveneens afgebroken.
  • Het globale uitzicht was dit van een gemetst stalletje.

Plannen horende bij het eerste ontwerp voor dit bunkertje (nooit uitgevoerd)

Terreinschets horende bij dit eerste ontwerp van deze bunker. Ondanks het kleine onteigende domein bleek dit wel degelijk apart afgespannen met een draadomheining.

Originele grondplan van het bunkertje. Bij dit ontwerp zit de ingang links achteraan met een bijhorend beperkt oreillon om de ingang te beschermen.

Wel klopt dit plannetje zelfs al niet meer volledig met de terreinschets omdat ook hier de camouflagemuur aan de linker kant van het schietgat al de betonnen wand van de bunker niet meer volgde waardoor het geheel een meer vierkant uitzicht kreeg. Ook zat het schietgat hierdoor zeker niet centraal in de voorgevel.

Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan geeft een langsdoorsnede doorheen de mitrailleurkamer en het toegangssas.
Doorsnede CD bij hetzelfde grondplan kijkt op de achterzijde van de mitrailleurkamer en de deur naar het toegangssas

Plannen horende bij de herziening voor dit bunkertje - zoals effectief uitgevoerd

Terreinschets horende bij dit tweede ontwerp van deze bunker. De bunker is dan ook bijna een gespiegelde versie van het eerste ontwerp.

Dit is de herziening van het grondplan. Merk op dat het bunkertje praktisch volledig is gespiegeld. De toegang en de dikste zijmuur (verwachte aanvalskant) zijn ook gewisseld van plaats. Dit dient allicht ook gekoppeld te worden aan het heroriënteren van de vuurrichting van de bunker A27. Door deze aanpassing, is het bunkertje vrij identiek met de bunker Av6.
Herziening doorsnede AB
Herziening doorsnede CD
Actuele toestand van deze bunker:
  • Niet meer echt van toepassing gezien de bunker in 2006 werd gesloopt.
  • De funderingsplaat van de bunker is allicht nooit volledig uitgebroken geraakt en allicht nog vrij volledig aanwezig in de ondergrond. Dit is de reden van de zeer rommelige situatie die nu sinds 2006 hier nog te zien is.
  • Men kan hier dan ook sterk de vraag stellen of de situatie nu beter is met toen de bunker er nog stond?
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • Niet meer zelf geprospecteerd gezien ik hem sinds 2006 nooit meer zelf heb weten staan. Hij was bij de eerste prospecties allicht vrij recent grotendeels gesloopt.
  • Het valt dus niet uit te sluiten dat de bunker misschien wel beperkt sporen van strijd zou vertoond hebben gezien hij wel op de randzone op de bunkerlijn stond die wel schermutselingen heeft gekend tijdens de veldtocht.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • Niets specifiek gekend buiten het feit dat de bunker allicht illegaal grotendeels is afgebroken en de funderingsplaat nog grotendeels in de ondergrond zal steken.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject F terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 39.575,55 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 39.825,55 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
Eerste oudere foto's van dit bunkertje anno 1990 - 1995 - Collectie Guido De Jong (Simon Stevin Stichting)

Dit is een van de weinige foto's die nog van dit bunkertje te vinden zijn. Men ziet duidelijk dat het zoals zovele bunkertjes van bruggenhoofd Gent, volledig weggericht is van de weg achter zich.

Het bunkertje was in tegenstelling tot het vrij identieke bunkertje Av6 (ondertussen ook gesloopt) toen al een vrij kale blok geworden. De foto's dateren van rond 1995. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Op de voorzijde en zijn linker zijkant droeg hij nog wat meer sporen van zijn originele baksteencamouflage. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Slopingsfoto van dit bunkertje anno 2006 - Collectie Dirk De Ganck

Dit is voorlopig de enige slopingsfoto van deze bunker gekend. Het valt wel meteen op dat de kraan vrij wanhopig aan alle kanten aan het knabbelen is in de hoop de structuur gesloopt te krijgen.

Dat de kraan te licht was voor deze taak, blijkt ook uit het feit dat de fundering van de bunker nooit uitgebroken is geraakt en heden ook nog altijd in de ondergrond steekt. (Foto: Collectie Dirk De Ganck)

Eigen prospectie in 2006, de bunker was toen reeds gesloopt

Dit is de wijze waarop het terrein in 2006 kon worden teruggevonden na grotendeels de bunker te slopen.

Nu is de locatie waar de bunker ooit stond vergaan tot een stortplaats, midden in een veldje waar men allicht wil proberen komen tot de bouw van nog een extra woning hier in de straat.

Onderaan het puin zie je hier en daar nog wapeningsijzer uitsteken dat nog zal afkomstig zijn van de nooit uitgebroken fundering. Wil men dit terrein allicht ooit bebouwen, zal dit er allicht toch eerst nog eens allemaal uitgeschoten dienen te worden wat nog eens lelijk zou kunnen tegenvallen.

Dit is een foto gemomen vanaf de rommelige locatie en geeft hetzelfde zicht als zichtbaar op de slopingsfoto.

Actuele Streetview foto anno 2019.

Actuele Streetview anno 2019 van hetzelfde terrein. Er is in feite nog altijd niets veranderd. Het terrein is nu nog altijd een grasland met op een 15 tal meter van de straat verwijderd, een wild stuk in het terrein waar nog altijd de fundering van de bunker zal ondersteken.

Is dit nu sinds 2006 beter dan een terrein met een bunker er op?